‘Ode aan de Twijfel’ belicht de waarde van twijfel vanuit kunst, filosofie en de visie van jongeren.

Hedendaagse mythische personages

Ontwerp een ritueel en bijbehorend kostuum voor een fictieve hedendaagse ‘medicijnman’ die ergens tegen strijdt

Opdracht door kunstenaar Toine Klaassen.

Voor wie:
Leerlingen/ jongeren tussen 14-21 jaar

Context:
VMBO, HAVO, VWO en/of kunsteducatieve omgevingen

Aantal lessen/workshops:
Van 4 tot 6 lessen (workshops) van ± 90 minuten of in een projectweek

Opdracht:
Ontwerp een ritueel en bijbehorend kostuum voor een fictieve hedendaagse ‘medicijnman’ die ergens tegen strijdt

Discipline:
Beeldend, performance en  in combinatie met diverse materialen of technieken.

Tip voor materialen:
Zoek langs het strand, de rivieren, in verlaten stuk natuur en braakliggende terreinen. Lege doppen, plastic zakken en in de natuur vind je soms lege slakkenhuizen, zaaddozen,..

Deelopdrachten:
– Ga naar een haventerrein of oude loods, fabrieksterrein of verlaten stuk natuur en verzamel zoveel mogelijk objecten.
– Neem vergeten objecten mee. Leg deze bij elkaar en probeer nieuwe combinaties.
– In tweetallen met een beperkt aantal materialen een rituaal bedenken en uitvoeren.

Meer over de opdracht:
Denk in dit programma aan een medicijnman uit oude inheemse culturen of het sjamanisme, de persoon die in staat is om via het contact met de geestenwereld ziektes te bestrijden. Hij of zij heeft een hoge status en draagt vaak kleding met accessoires en voert daarmee rituelen uit. Alles heeft een betekenis. Bijvoorbeeld het maken van vuur tijdens het uitspreken van gebeden. Hoe zou je dat vertalen naar onze samenleving nu? Welk onderwerp zou je voor de ‘medicijnman’ van nu kiezen? En hoe zou je dit onderwerp met een symbolisch kostuum in beeld kunnen brengen? Kun je er ook een performance bij bedenken?

Hoe zien de rituelen van sjamanen uit andere culturen eruit?

In het programma maakte kunstenaar Toine voor het kostuum gebruik van vergeten of verloren materialen van de stad of de natuur. Denk aan kleurrijke flesdoppen, glimmende voorwerpen, vogelveren, kapotte oude radio’s of stukken stof. Als afsluiting werd er een performance uitgevoerd met publiek, waarbij de jongeren en het publiek o.a. een zwarte stip met houtskool op het lichaam van Toine mochten tekenen.

Als Dutch Bushman is Toine Klaassen als kunstenaar actief op het gebied van rituele performance installatie, -interactie en -interventie. Het maken en uitvoeren van performance-installaties ontstaan op locatie onder de ogen van publiek en vaak met participatie van mijn publiek. Kunstenaar Toine Klaassen brengt je in een andere wereld. Zijn kunstwerken bestaat uit het samenbrengen van materialen die hij heeft gevonden op straat, in de natuur of langs de Maas in Rotterdam. Nest van een ekster, snavels van meeuwen, paardebloempluizen, plastic doppen, bananendozen, .. Zonder vooropgezet plan gaat hij met de weggegooide voorwerpen aan de slag. De duizenden objecten worden gerangschikt. Het is een feest voor het oog. Of zoals Klaassen zelf stelt: “Als je een vlinder met je handen vangt, gaat het poeder van zijn vleugels af en blijft er een vodje over” (Zwamborn, 2010). 

Werk van kunstenaar Toine Klaassen

Opdracht in de praktijk

Beelden: werk van Toine Klaassen

In de praktijk op Het Lyceum Rotterdam

Leerlingen van Het Lyceum Rotterdam hebben eigen beeldende kunstwerken ontwikkeld, soms individueel en soms in groepjes. De kunstwerken zijn geluidsinstallaties, films, beeldhouwwerken en illustraties. De werken zijn merendeel interactief waardoor het publiek, net als in het werk van Toine, onderdeel wordt van een ervaring. 

Tijdens het programma nam Toine Klaassen de jongeren mee in een performance op zijn atelier en toonde hen, bijna zonder woorden, op welke manier een kunstenaar een eigen wereld kan scheppen.

Toine Klaassen speelt geen rol, hij stapt in een andere door hem zelf gecreëerde werkelijkheid. Hij is in contact met zijn publiek of de jongeren, maar gebruikt daarbij nauwelijks taal. Handelingen opgevoerd als rituelen, het samen iets ondergaan dat in het universum van Klaasen volstrekt logisch en natuurlijk lijkt, maar tegelijkertijd vervreemdend is omdat niets is zoals je gewend bent. Het is een andere manier van communicatie waaruit waardering voor alles om je heen en elkaar voorop staat. Dit is wat Klaassen als Dutch Buschman meegeeft aan zijn publiek en ook aan de jongeren die zijn wereld mochten binnen wandelen.

Kunstenaar Toine Klaassen en filosoof Tim de Mey hebben gewerkt met 25 leerlingen van Het Lyceum Rotterdam en kunstvakdocent Meerle Lokhorst en filosoof Martijn Balm. 

Fotografie: Aad Hoogendoorn

Overige kunsteducatieve opdrachten: