‘Ode aan de Twijfel’ belicht de waarde van twijfel vanuit kunst, filosofie en de visie van jongeren.

Ruimte om de ander te ontmoeten

Maak een performance in de semi-publieke ruimte die ervoor zorgt dat je op een nieuwe manier in contact komt met de ander.

Opdracht door kunstenaar Bart Groenewegen.

Voor wie:
Leerlingen/ jongeren tussen 14-21 jaar

Context:
VMBO, HAVO, VWO en/of kunsteducatieve omgevingen

Aantal lessen/workshops:
Van 4 tot 6 lessen (workhops) van ± 90 minuten of in een projectweek

Opdracht:
Maak een performance in de semi-publieke ruimte die ervoor zorgt dat je op een nieuwe manier in contact komt met de ander

Discipline:
De opdracht kan uitgevoerd worden als voorstelling, als performances of als een interactief beeldend werk. Het is individueel of een groepsopdracht. De keuze materiaal en disciplines zijn vrij.

Deelopdrachten:
– Vastleggen van alledaagse handelingen en rituelen in een beeldonderzoek.
– Bedenk een alledaagse handeling (bijvoorbeeld was opvouwen, afwassen, koken, brood smeren, etc). Het gaat er niet om wat je doet, maar dat het ruimte biedt om met elkaar in gesprek te gaan.
– Bedenk welke vragen onverwachts kunnen zijn in een gesprek.

Meer over de opdracht:
In dit programma ontwerpen de jongeren een installatie waarin zij gezamenlijk iets doen en daarbij met of zonder woorden in gesprek gaan. Lukt het om met een bijzondere setting en ongewone vragen op een andere manier met elkaar in contact te komen? Niets te laten lijken op wat je herkent?

Ontmoet een ander door samen iets te doen.

Bijvoorbeeld een museum waar je je eigen was kunt brengen terwijl je de kunst tot je neemt. Hierbij is de performance het kunstwerk. Je komt op een andere manier met elkaar in contact. Samen met Bart hebben de jongeren
in een bakkerij-opstelling het gesprek als performancekunstwerk uitgevoerd. De ontmoeting met het publiek stond centraal. Tijdens het samen deeg kneden en broodjes vormen werd er een persoonlijke vraag aan de ander gesteld. Een van hen, een Nederlands-Marokkaanse meid, stelde telkens de vraag aan haar publiek: ‘Accepteer je mij zoals ik ben? Of vind je dat ik me meer aan de Nederlandse normen moet aanpassen?’

Kunstenaar Bart Groenewegen gebruikt actief contact, creëren van wachttijd, een ritueel of een bezigheid als onderdeel van zijn kunst, maar altijd gesteund door een mobiel object (dat hij zelf bouwt). Met deze invalshoek initieert en organiseert hij projecten binnen een sociale context, als informeel performer. Zijn projecten zijn bijvoorbeeld de Reizende Koffiebar, de Antwoorden Service en de Meat mobiel.

Opdracht in de praktijk

In de praktijk op Lyceum Schravenlant:

De jongeren van het Lyceum Schravenlant namen deel aan het project vanuit het vak ckv. Zij wilden het thema twijfel graag inzetten binnen het kader van burgerschaps onderwijs.  De nadruk lag minder op het zelf creëren van een beeldend werk, maar veel meer op het samen in gesprek gaan over wat de twijfel. 

Op het atelier van Bart Groenewegen werd samen deeg gemaakt en brood gebakken. Een activiteit die je misschien niet in een kunstenaarspraktijk/atelier verwacht. Een groep leerlingen trekken de buurt in om recepten voor het maken van brood  van buurtbewoners te verzamelen. ‘Wat heeft brood bakken nu met de twijfel te maken?’, vraagt een leerling. Op dit soort en andere vragen geeft kunstenaar Bart geen rechtstreeks antwoord. Het is aan de leerlingen zelf om hierover na te denken. Kunstvakdocent Germa Roos neemt de leerlingen mee in het concept van performance. Het broodbakken voor publiek wordt zo een actie waarin jongeren het gesprek aangaan.

Bart van Groenewegen en filosoof Tim de Mey werkten met ± 18 leerlingen en kunstvakdocent Germa Roos op het Schravenlant Lyceum.

Foto’s: Aad Hogendoorn

Overige kunsteducatieve opdrachten: